a b c d e f g h i j k l ł m n o p r s t u w x y z główna
Budinaż
foto -
powstaje przy stromym ustawieniu ławic, gdzie znaczna
plastyczność procesu w połączeniu z działającą pod dużym kątem kompresją warunkuje wydłużenie ławic przez co ławice podatne poddają
się w sposób ciągły, a ławice kruche pękają. Jest to więc podział ławic mniej podatnych w otoczeniu podatniejszych na bochenkowate
fragmenty, częściowo lub w całości izolowane od siebie przez materiał podatniejszy.
Duplex - ciało nasunięte, rozbite w trakcie ruchu na szereg wąskich bloków rozdzielonych powierzchniami poślizgu
Fałdki kolankowe - patrz kink bandy
Fałdki pasożytnicze - występują w sfałdowanych kompleksach o znacznych różnicach
podatności. Są one podrzędne, dysharmonijne, obejmujące ławice nie bardziej, lecz mniej podatne od ławic sąsiednich. W ich powstaniu ważną
rolę odgrywa ogólne skrócenie fałdu nadrzędnego w pierwszym okresie fałdowania
foto
Fałdki wyoczkowane
- wytwór dwóch faz deformacji, z których pierwsza polegała
na skróceniu, druga na rozciąganiu i rozrywaniu wcześniejszych fałdów. Przeguby fałdowe ulegają nabrzmieniu i izolują się, natomiast skrzydła
cienieją.
foto
Fałdki załamowe - patrz kink bandy
Foliacja
- płasko - równoległa tekstura w skałach krystalicznych lub makroskopowo rozpoznawalne
powierzchnie S.
Gufraż
(zmarszkowanie
tektoniczne) - linijne zaburzenie foliacji, najdrobniejsze (do kilku mm amplitudy) spośród struktur widocznych
makroskopowo. Niekiedy polea na drobnym sfałdkowaniu przenikającym całą skałę (krenulacja).
Gzyms tektoniczny
foto
Kink bandy (fałdki kolankowe, fałdki załamowe)
foto -
powstają zwykle jako zgięciowo – fałdowy
ekwiwalent zaczątkowego ścinania w płaszczyznach ukośnych względem gęstych powierzchni anizotropii sedymentacyjnej lub metamorficznej, pod
działaniem ściskania równoległego lub bliskiego równoległości do tych powierzchni i raczej pod znacznym ciśnieniem otaczającym, utrudniającym
ogólny, rozproszony posuw fałdowy.
Kliważ
– gęste równoległe powierzchnie nieciągłości nadające skale oddzielność łupkową. Tymi
powierzchniami nieciąłości mogą być powierzchnie gęstej foliacji a także gęste, płaskie spękania lub mikrospękania, a nawet dyskretne
powierzchnie rozpuszczania pod ciśnieniem.
Kliważ krenulacyjny
- powstaje podczas zaawansowanego fałdowania translacyjnego,
dochodzi wtedy do wyginania starszej foliacji lub powierzchni sedymentacyjnych stycznie do kontaktów mikrolitonów. Są to gęste powierzchnie
podziału skały.
Lineacja
schemat
- jakakolwiek liniowo – równoległa cecha skały widoczna makro- lub mikroskopowo wewnątrz skały lub
na jej powierzchni.
A-lineacja
– lineacja, tworząca się prostopadle do osi fałdu,
B-lineacja
– lineacja, tworząca się równolegle do osi fałdu. Powstaje ona w trakcie fałdowania, przy decydującym udziale związanych z nim poślizgów
wzdłuż powierzchni warstw i foliacji.
Lineacja intersekcyjna
- wynik przecinania się dwu lub więcej zespołów struktór planarnych: powierzchni warstwowania z
powierzchniami kliważu, powierzchni kilku systemów złupkowania lub kliważu między sobą itp.
Powierzchnie S - wszelkie płaszczyzny anizotropii mechanicznych uwarunkowane uporządkowaniem budowy skały
(złupkowanie, ścinanie, warstwowanie).
Spękanie
- powierzchnie nieciągłości mechanicznej, utworzona przez pęknięcie, czyli przerwanie ciągłości bez
makroskopowo dostrzeganego przemieszczenia wzdłuż tej powierzchni.
Spękania ciosowe
-
zbiór spękań seryjnych wykazujących pewne uporządkowanie
geometryczne w odstępach co najmniej o paru centymetrach.
Istnieją też różnorodne
lokalne układy spękań jak układ koncentryczny, kulisowy, pierzasty.
Spękania rąbkowe
foto
–
Spękania konchioidalne
foto
–
Stylolity tektoniczne
- foto
Tekstura gnejsowa (zgnejsowanie)
–
foliacja mniej penetratywna niż złupkowanie, nie przejawiająca
się łupkowatością. Jest ona wyznaczona przez płasko – równoległe ułożenie blastów, wyrażone w równym stopniu przez anizometryczne
osobniki minerałów ziarnistych, jak przez minerały blaszkowe
Zgnejsowanie
– patrz tekstura gnejsowa
Złupkowanie
–
penetratywne uporządkowanie płasko –
równoległe płaskich, głownie blaszkowych ziarn mineralnych przede wszystkim krzemianów warstwowych, niekiedy uporządkowaniu temu towarzyszy
drobna laminacja.
Zmarszczkowanie
tektoniczne
– patrz gufraż
R. Dadlez, W. Jaroszewski „Tektonika”
J. Żaba „Ilustrowany słownik skał i minerałów”
